Yüksek frekanslı ses dalgalarının kullanılması aracılığıyla yapılan görüntüleme sistemine ultrason denir. Hamilelik döneminde sıklıkla tercih edilen görüntüleme sistemi birçok hastalığın teşhisi açısından büyük önem taşır. Vücutta yer alan doku ve organların görüntülenmesinde kullanılırken aynı zamanda genel hatlarıyla hastalıklar hakkında bilgi verir.
Doğru bir şekilde tedavi sürecinin ilerlemesinde yer alan önemli tıbbi uygulamalar arasındadır. Bu nedenle ultrason iç hastalıkları başta olmak üzere tüm hastalıklarda ve gebelik süreçlerinde en sık başvurulan yöntemdir.
Gebelik takiplerinde, çocuk ve bebeklerin izlenebilmesinde ve tüm hastalıkların teşhis edilmesinde sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. X ışınları kullanılmamasından dolayı sağlığa herhangi bir zararı bulunmaz ve oldukça güvenlidir. Kısa sürede tamamlanan bir işlem olmasından dolayı hastalara kolaylıkla uygulanabilir.
Ultrasonografi ve diğer tüm görüntüleme yöntemleri mutlaka bir radyoloji uzmanı tarafından yapılmalı ve değerlendirilmelidir. Hastalığın çeşidine göre farklı tekniklerin kullanılmasıyla elde edilen görüntüler radyoloji uzmanı tarafından rapor haline getirilerek uzman hekim onayına sunulur. Bu sayede hastalıkların erken dönemde tespiti sağlanarak ilerleme göstermeden kısa sürede tedavi edilmesi sağlanır.
Ses dalgalarının yardımıyla uygulanan görüntülemede birçok hastalık teşhis edilebilmektedir. Özellikle hamilelik döneminde rahim ve yumurtalık görüntülenmesinde, bebeğin gelişimiyle ilgili bilgi alınabilmesinde büyük önem taşır.
Herhangi bir anormallik bulunması halinde gebelik sürecini takip eden doktora raporlar sunularak erken dönemde en doğru tedavi şekli belirlenebilir. Hem anne sağlığı hem bebek sağlığı açısından doğru zamanda doğru bir şekilde görüntülemelerin alınması önem taşır.
Ağrı ya da şişme gibi durumlarda, iç organların görüntülenmesinde, kalp kapakçığı ya da kalple ilgili diğer sorunlarda, eklem iltihaplanmalarında, yumuşak doku tümörlerinde ultrason görüntülemesine sıklıkla başvurulur. Ultrason görüntülemeleri genel olarak hastane ve özel sağlık kuruluşlarında uygulanmalıdır.
Uygulayan hekimin radyoloji uzmanı olması ve öncesinde hasta bilgilendirmesi yapması görüntülerin net ve doğru bir şekilde alınmasına yardımcı olur.
Yumuşak doku zedelenmeleri, enfeksiyon ve dışarıdan görülemeyen vücut içerisinde yer alan sorunların teşhis edilmesinde önem taşıyan bir görüntüleme sistemidir. Uzman hekimlerin istemesiyle tercih edilen ultrasonografi görüntülemeleri checkup up ve hasta şikâyetleri doğrultusunda da en çok başvurulan teşhis yöntemidir. Herhangi bir zararı bulunmamasından dolayı da yaşlı, çocuk, bebek ve hamilelerde her türlü durumda istenebilen önemli bir yöntemdir.
Görüntüleme öncesinde görüntülerin net ve doğru alınması adına mutlaka hastaya radyoloji uzmanı tarafından bilgilendirme yapılmalıdır. Karın ultrasonu aç olmayı gerektirirken pelvik görüntüleme sırasında mesanenin dolu olması önemlidir. Bu kurallara dikkat edilerek istenen görüntüler net ve doğru bir şekilde alınabilir.
Tekrar işleme gerek duyulmadan kısa sürede tamamlanarak elde edilen görüntüler uzman hekime raporlar şeklinde ulaştırılır. Raporlar hasta hakkında bilgi vererek gerekli tedavinin başlamasına yardımcı olur.
Görüntüleme sisteminin kullanılmasına ihtiyaç duyulması durumunda hastaya uygun bir hastane elbisesi giydirilerek uzanması istenir. Pozisyon tamamen görüntülenecek bölgeye göre ayarlanıp cilde su bazlı bir jel sürülür. Bu jelin amacı propun kolay bir şekilde hareket etmesini sağlamaktır.
Radyoloji uzmanı prop cihazının hareketleriyle görüntüleri ekrandan inceleyerek raporun oluşmasını sağlar. İşlem bitiminde cilde sürülen jel temizlenir ve hastanın görüntüleri uzman hekim onayına radyoloji uzmanları tarafından gönderilir.
Gebeliği izlemek, karın organlarını değerlendirmek ve jinekolojik muayeneler için ultrason genellikle kullanılır. Bu işlem, vücudun iç yapılarını göstererek doktorlara tanı koyma ve tedavi sürecini kolaylaştırır. Gebe kadınlar, bebeğin gelişimini düzenli olarak izlemek için ultrason kullanarak anne ve bebek sağlığı açısından çok önemlidir.
Karaciğer, böbrek ve safra kesesi gibi karın bölgesindeki organların hastalıklarını teşhis etmek için de yaygın bir uygulamadır. Son olarak, rahim ve yumurtalıkların durumunu değerlendirmek için kadınlar için önemli bir teşhis yöntemidir. Bu nedenle, birçok farklı hasta grubuna fayda sağlayan bu uygulama, tanı süreçlerini hızlandırır ve uygun tedavi yöntemlerinin belirlenmesine olanak tanır.
2025’te ultrason fiyatları muayene türüne, klinik veya hastane gibi hizmet veren kuruma göre değişecektir. Devlet hastanelerine kıyasla özel hastanelerdeki ultrason fiyatları genellikle daha yüksektir çünkü özel sağlık hizmetleri daha fazla konfor ve hızlı hizmet sunar. Gebelik takibi ve organ tarama işlemleri arasındaki fiyat farklılıkları da açıkça görülmektedir.
Bunun yanı sıra, yapılacağı cihazın teknolojik özellikleri, daha detaylı görüntüler sunabildikleri için cihazın fiyatını önemli ölçüde etkiler. Son olarak, sigorta kapsamına giren veya özel sağlık sigortası olan kişilerin fiyatları değişebilir, bu da bütçe planlamasını etkiler. Sonuç olarak, fiyatlar hakkında bilgi alırken muayene koşullarını ve sunulan hizmetleri dikkate almak önemlidir.
Yüksek frekanslı ses dalgalarının kullanılmasıyla uygulanan görüntüleme de herhangi bir X ışını kullanımı bulunmaz. Röntgen ve tomografi gibi görüntülemelerde kullanılan radyasyon ultrason çekimlerinde kullanılmadığından oldukça güvenlidir.
Mıknatıs ve radyasyon yerine yüksek frekanslı ses dalgaları kullanılmasından görüntüleme sırasında insan vücuduna herhangi bir zarar vermez. Oldukça güvenli bir görüntüleme yöntemi olmasından gebelik sürecinde takip amacıyla sıklıkla tercih edilir.
Görüntüleme sisteminin zararlı olmamasının dışında kullanılan jel de su bazlı olmasından cilde bir zararı dokunmaz.
Herhangi bir hastalık ya da gebelik takibinde kullanılan görüntüleme öncesinde herhangi bir hazırlık aşaması gerekli değildir. Görüntüleme yapılacak olan bölgeye göre aç olunması ya da mesanenin dolu, boş olması istenebilir. Görüntülerin net ve istenen şekilde çıkması için mutlaka radyoloji uzmanının komutlarına uygun davranılması gereklidir.
Görüntüleme yapılacak alana cep telefonu, kamera gibi cihazların sokulmaması gereklidir. Ultrasonun uygulanacağı sırada hastanın kolye, küpe gibi takıları çıkarması istenirken kullanılan ilaç ve bitkisel takviyeler işlem öncesinde doktora doğru bir şekilde aktarılmalıdır.
Görüntüleme için uygulanan ultrason yönteminde herhangi bir ön hazırlığa ihtiyaç olmadığı gibi hemen sonrasında da normal yaşama geri dönülebilir. İstenen görüntüleme çeşidine göre süre değişebiliyor olup ortalama 30-60 dakika arası bir sürede tüm süreç tamamlanır.
Çekimler genel olarak ya aynı gün ya da bir gün sonra rapor şeklinde hazırlanan sonuçlarla değerlendirilir. Ultrason görüntülemesini hazırlayan radyoloji uzmanı değerlendirmesi için uzman hekimlere rapor şeklinde sunmakla görevlidir.
Ultrasona girmeden en az 6 ila 8 saat önce yemek yemeniz önerilir. Bu süre, sindirim sistemini temizlemeye yardımcı olur ve görüntüleme sırasında daha net sonuçlar sağlar. Mide doluluğu, ultrason görüntülerini bozabilir. Bu nedenle, dolu bir mide ile yapılan incelemeler bazen yanlış sonuçlar verebilir.
Ayrıca, bazı türlerinde, özellikle karın gibi, gaz ve diğer sindirim yan ürünlerinin görüntüyü bozabileceği için aç karnına yapılması daha uygundur.
Sonuç olarak, işlem öncesi yemek yeme süresi, tetkikin kalitesini artırmak için çok önemlidir ve doktorların tavsiyelerine dikkat edilmelidir. Muayene sırasında en iyi sonuçları almak için iyi hazırlanmak çok önemlidir.
Ultrasona girmeden önce idrar torbasını doldurmak çok önemlidir. Karın içindeki yapıları daha iyi görmek ve organların yerlerini belirlemek için dolu bir idrar torbası kullanılabilir. Bu durum, cihazın ses dalgalarının daha etkili bir şekilde çalışmasını sağlar, böylece daha net ve doğru görüntüler elde edilebilir. İdrar torbası dolu olduğunda, doktorlar rahim, yumurtalıklar ve mesane gibi bölgeleri daha rahat değerlendirebilir. Su içmek, inceleme sırasında gaz veya diğer sorunları azaltarak tetkikin kalitesini artırır.
Sonuç olarak, ultrason öncesi yeterli su alımı, doğru teşhis ve tedavi sürecinde çok önemlidir.