Nipt Testi Nedir?
NIPT testi, hamilelikte bebeğin kromozomal anomali riskini değerlendiren modern bir tarama yöntemidir. Bu test, “Non-İnvaziv Prenatal Test” (Girişimsel Olmayan Doğum Öncesi Test) olarak bilinir. Annenin kolundan alınan basit bir kan örneği ile yapılır.
Testin temel amacı, anne kanında dolaşan bebeğe ait serbest fetal DNA (cfDNA) parçacıklarını analiz etmektir. Bu DNA parçacıkları incelenerek bebeğin genetik sağlığı hakkında bilgi edinilir. Özellikle Down sendromu (Trizomi 21) gibi yaygın kromozom bozuklukları taranır. Ayrıca Patau (Trizomi 13) ve Edwards (Trizomi 18) sendromları için de risk belirler. Test, gebeliğin 10. haftasından itibaren uygulanabilir. Bebeğe ve anneye herhangi bir risk taşımaz.
Nipt Testi Nasıl Yapılır?
Testin yapılabilmesi için öncelikle hamileliğin belirli bir haftaya gelmiş olması gereklidir. Hamilelikte belirli haftaya gelindikten sonra anneden kan örneği alınarak basit bir şekilde nipt testi yapılabilir. Annenin kolundan açılan damar yolu sayesinde alınan kan örneği, özel tüplere alınır ve incelenmek üzere laboratuarlara gönderilir.
Kan örneği laboratuar ortamında uzmanlar tarafından teknolojik ekipmanlar ile incelenir ve analiz edilir. Analiz ortalama ile 10 ila 14 gün kadar sürer. Bu süre sonrasında sonuçlar, hasta ile paylaşılır ve durum değerlendirilmesi yapılır.
Ne Zaman Uygulanır?
Nipt testi, anne karnındaki bebeğin trizomi hastalığının taşıyıp taşımadığını anlamak için yapılır. Eğer öncesinde yapılan ultrason görüntülemeleri ve kan tahlilleri sonucunda bebekte trizomi belirtilerine rastlanmış ise bu teste ihtiyaç duyulur.
Testin yapılabilmesi için gebeliğin en az 10. Haftasına ulaşmış olması gereklidir. Ancak teknik olarak tıp alanında hamilelin 8. Haftasından sonra testin uygulanabilmesi mümkündür.
Ancak ultrason görüntülemeleri ve kan tahlilleri sonucunda herhangi bir şüpheye ve riske rastlanmazsa da 10. Gebelik haftasına ulaşmış tüm anne adaylarına tedbir amaçlı uzmanlar tarafından tavsiye edilir.
Kimler Yaptırmalı?
- İleri maternal yaş grubunda olanlar (kurum politikalarına göre ≥35)
- Kombine/üçlü-dörtlü taramada artmış risk saptananlar
- Detaylı ultrason taramasında anöploidiyle ilişkili bulgular görülenler
- Daha önce kromozom anomalili gebelik öyküsü bulunanlar
- Çoğul gebelik taşıyan ve non-invaziv tarama isteyenler
- Kaygısı yüksek olup invaziv işleme gerek kalmadan ön eleme yapmak isteyenler
Nipt Testi Yanlış Çıkar Mı?
Tıp alanında birçok alanda yapılan birçok bilimsel test vardır. Bu testler bilimsel özellik taşıdığından sonuçları genellikle %99,9 oranında doğrudur. Bu bilimsel testlerden birisi de gebelik döneminde yapılan nipt test olarak bilinir.
Ultrason ve kan tahlilleri sonucunda elde edilen bulgular bebeğin trizomi taşıdığına dair bulgular veriyor ise bu durumda kesin ve net sonuçlara varabilmek için %99,9 oranında net ve doğru sonuç veren nipt test yapılır. Dolayısıyla da bu testin yanlış çıkma olasılığı yok denecek kadar azdır.
Sonucun Negatif veya Pozitif Çıkması Ne Demektir?
Yapılan nipt test sonucu pozitif ya da negatif olarak iki farklı şekilde çıkar. Yani sonucun pozitif ya da negatif çıkması %50 olasılıklıdır. Eğer nipt test negatif çıkar ise bu durumda anne karnındaki bebeğin %99,9 oranında trizomi olmadığı anlaşılırken eğer sonuç pozitif olarak çıkar ise o halde anne karnındaki bebeğin %99,9 oranında trizomi olduğu anlaşılır.
Bu yönde değerlendirmeler yapılarak tanı ve tedavi süreci hatta gerekli görülür ise doğum süreci planlaması uzman tarafından yapılır.
Nipt Testi Sağlık Sigortası Tarafından Karşılanır mı?
Günümüzde birçok alanda birçok test yapılır. Bu testlerden bazıları SGK, BAĞKUR ve özel sağlık sigortaları tarafından karşılanırken bazı testler de bu sağlık sigortaları tarafından maalesef ki karşılanmaz.
Nipttesti de SGK, BAĞKUR ya da özel sağlık sigortaları tarafından karşılanmayan testlerden birisidir. Dolayısıyla da nipt test yaptıracak olan hastaların bu test ücretini kendi cebinden ödemesi gereklidir.
Nipt Testi Özellikleri Nelerdir?
Hamilelik döneminde yapılan ve aynı zamanda anne karnındaki bebeğin sağlık durumu hakkında ciddi bulgular sunan nipt test iki önemli özelliği ile göze çarpan bir testtir.
Bu test öncelikle girişimsel olmayan yönteme sahiptir. Şöyle ki; bu test sadece anne karnında bebeğe yapılabilen bir testtir. Bu özelliği sayesinde hem anne hem de bebeğin sağlık durumunu riske atmayan basit ve bir o kadar da önemli bir testtir.
Testin diğer bir özelliği ise erken dönemde tanı imkanı sunar. Yasal olarak gebeliğin 8. Haftasında, tercihen 10. Haftada uygulanan nipt testi, erken dönemde uygulanabildiği için hem uzman hem de ailelere kritik sağlık durumlarında klinik kararlar alırken avantaj sağlar.
Nipt Testinde Cinsiyet Nasıl Anlaşılır?
Fetal DNA testi olan nipt testi yapıldığında anne karnındaki bebeğin cinsiyetinin belirlemesini de mümkün hale getirir. Anneden alınan kan örneği, donanımlı laboratuvar ortamında bebeğin trizomi olup olmadığına dair araştırmaya tabii tutulurken bu sırada DNA parçacıklarına bakılarak bebeğin cinsiyeti hakkında çıkarımlar yapmak da mümkündür.
Ancak Türkiye’de bu şekilde cinsiyet tahlili yapmak yasal değildir ve dolayısıyla da Türkiye’de bu yöntem cinsiyet tespiti için kullanılmaz.
Nipt Testi ile Amniyosentez Arasındaki Fark Nedir?
Nipt Testi non-invaziv bir taramadır; yalnızca anne kanı gerektirir ve gebeliğe prosedüre bağlı risk eklemez. Amniyosentez ise tanısal bir girişimdir; bebeğin içinde bulunduğu amniyon sıvısından örnek alınarak kromozom analizi yapılır. Tanısal değeri çok yüksektir ancak girişime bağlı düşük riski gibi küçük de olsa bir komplikasyon olasılığı mevcuttur. Kısaca: Nipt Testi riski sınıflar, amniyosentez tanı koyar. Yüksek risk veren Nipt Testi, tek başına karar için yeterli değildir; tanısal doğrulama gerekir.
Nipt Testi Fiyatları 2025
2025 yılında NIPT testi fiyatları ortalama 9.000 TL ile 15.000 TL arasındadır.
Fiyatlar; testin kapsamı, yurtiçi veya yurtdışı laboratuvar kullanımı ve sonuç süresine göre değişiklik gösterir. Temel NIPT testleri Down sendromu gibi yaygın taramaları içerirken, genişletilmiş testler daha fazla genetik analiz sunar.
Sık Sorılan Sorular
Nipt testi aç karnına mı yapılır?
Genellikle hayır. Nipt Testi standart kan alma prosedürüyle uygulanır ve açlık şartı aranmaz. Yine de aynı anda başka biyokimyasal testler planlandıysa laboratuvar talimatları takip edilmelidir.
Kesin sonuç verir mi?
Hayır. Nipt Testi yüksek doğrulukta bir taramadır; tanı koymaz. Düşük risk sonucu olasılığı azaltır, yüksek risk sonucu ise tanısal doğrulama (CVS veya amniyosentez) gerektirir. Karar süreci mutlaka hekim ve genetik danışmanlık eşliğinde yürütülmelidir.
Nipt testi devlet hastanelerinde yapılır mı?
Birçok kamu veya üniversite hastanesi, kendi laboratuvarında ya da anlaşmalı referans laboratuvarlar üzerinden Nipt Testi hizmeti sunabilir. Uygulama il ve kurum düzeyinde farklılık gösterebilir; poliklinik randevusunda süreç ve raporlama süreleri netleştirilmelidir.
Nipt testi düşük riski taşır mı?
Hayır. Nipt Testi yalnızca anne kanından örnek alındığı için girişime bağlı düşük riski oluşturmaz. Tanısal testler (CVS/amniyosentez) ise çok düşük de olsa prosedüre bağlı risk taşır; endikasyon ve zamanlama hekim tarafından belirlenir.
Kaç haftalıkken yapılır?
Çoğunlukla 10. haftadan itibaren önerilir. Daha erken dönemde fetal fraksiyon yetersiz olabilir ve test tekrarı gerekebilir. Çoğul gebelikte zamanlama hekim kararıyla kişiselleştirilir.
Sonuç kaç günde çıkar?
Laboratuvarın iş yükü ve panel kapsamına bağlıdır. Temel analizler genellikle kısa sürede raporlanırken, genişletilmiş panoların süresi uzayabilir. Örnek referans laboratuvara gönderiliyorsa lojistik süre eklenir.
Nipt testi ücreti ne kadar?
NIPT testi ücreti, testin kapsamına ve yapıldığı sağlık merkezine göre farklılık göstermektedir. Fiyatı belirleyen birçok önemli etken bulunur. Bakılan kromozom sayısı ve genetik panelin genişliği fiyatı doğrudan etkiler. Testin hangi laboratuvarda veya hastanede yapıldığı da önemlidir.
Ayrıca kullanılan test kiti ve marka da maliyeti değiştirir. Bu testler yurt dışı analizli olabildiği için döviz kuru fiyatlara yansır. Kliniğin bulunduğu şehir bile ücretlerde değişikliğe neden olabilir. Bu nedenle net bir fiyattan bahsetmek zordur.
