Gıda İntolerans Testi Nedir?
Gıda intolerans testi, vücudun hangi besinleri sindirmekte zorlandığını belirlemeye yarayan bir yöntemdir. Bu test, bireyin belirli gıdalara karşı geliştirdiği hassasiyeti ölçer. Genellikle kan örneği üzerinden yapılır. Kanda, spesifik gıdalara karşı oluşan IgG antikor seviyelerine bakılır. Bu antikorlar, vücudun o gıdaya tepki verdiğini gösterebilir.
Testin amacı, şişkinlik, gaz, baş ağrısı veya cilt sorunları gibi şikayetlerin kaynağını bulmaktır. Bu bir gıda alerjisi testi değildir. Alerji testleri farklı mekanizmaları ölçer. Test sonuçlarına göre kişiye özel beslenme planı oluşturulur. Şüpheli gıdalar diyetten çıkarılır.
Bağırsaklarda sindirim sorunu yaratan gıda içerikleri alınmaya devam ettiği takdirde tolerans seviyesinde artış ve buna bağlı bağırsak hastaları gelişim gösterir. Ayrıca gıda intolerans testi kişinin hangi gıda içeriğine karşı duyarlı olduğu konusunda veri edilmesi ve diyetin düzenlemesine olanak verir.
Gıda İntoleransına Ne Sebep Olur?
Günümüz beslenme alışkanlıklarının hazır gıdalara, GDO lu ürünlere kayması, tarımda ilaç kullanımında artış ve çevre kirliliği çok sayıda nedenden dolayı güvenilir ve sağlıklı gıda erişiminin azalması kişilerde görülen gıda duyarlılığının başlıca sebeplerindendir.
Doğaldan uzak bir beslenme içeriği, insan vücudu içinde gerektiği gibi sindirilemez. Gıdaların içinde ki boyar maddeler, uzun ömürlü olmasını sağlayan katkı maddeleri, ağır metaller gibi çok sayıda toksit madde sadece hazır, paketli ürünlerde değil deniz ürünleri gibi gıdalarda da olabilir. Vücutta ki enzim eksikliği ve gıda içeriği gıda İntoleransına sebep olur.
Gıda İntoleransı Tanısı Nasıl Konulur?
Gıda intoleransı tanısı koymak için gıda intolerans testi yapılabilir. Sindirim sisteminde gerçekleşen şikâyetlerin çoğu tanı konulamaması ya da kronik hastalıkla ilişkilendirilmesi sık rastlanan bir durumdur.
Gıda intoleransı varlığını test ve diyet yöntemi değerlendirmek, hasta şikâyetlerinin giderilmesini sağlar. Gıda duyarlılığında tanı koymak için gıda intolerans testi yapılarak bazı gıda maddelerine vücudun verdiği antikor tepkimesi ölçülür.
Bu tepki laboratuvar incelemesi ile yapılabileceği gibi diyet düzenlemesi ile de yapılabilir. İmmunoglobulin antikorlarının oluşumu gıda duyarlılığı neticesinde olur ve laboratuvar analizi bu antikorlar üzerine yapılarak gıda intoleransı tanısı konur.
Eliminasyon diyeti ve günlük alınan gıdaların listelenerek vücut üzerinde oluşturduğu olumsuz etkilerin not edilerek duyarlılık gelişimi takibi yapılması da tanı koymada etkili veri sunar.
Gıda İntolerans Testi Nasıl Yapılır?
Gıda duyarlılığı toplumun ortalama %20 sinde görülen ancak doğru tanı koyulamayan ya da farklı hastalıklarla ilişkilendirilen bir durumdur. Gıdaların immün sistemi olumsuz etkilemesi ve sindirim sisteminde tahribat yaratması genelde geçici semptomların varlığının göz ardı edilmesi sonucunda oluşur.
Duyarlılık yaratan gıdanın birçok kez alımı antikor üretimi artışı neticesinde uzun vadede ciddi sağlık sorunları yaratabilir. Gıda intolerans testi bir tür kan testidir. Klasik kan tahlillerinden farklı olarak kan numunesi parmaktan az miktarda alınmak suretiyle incelenmesi yapılır.
Besinlerin immün sistem reaksiyonları, antikor oluşturma durumları araştırılır. Çok sayıda besin için IgG4 yanıtı değerlendirilerek reaksiyon şiddeti sınıflandırılır.
Gıda İntolerans Testi Sonuçları Nasıl Yorumlanır?
Hastadan alınan kan numunesi üzerinde çok sayıda besine karşı vücudun sergilediği reaksiyon durumu gıda intolerans testi ile kategorize edilir. Negatif sonuç A kategorisidir ve besinleri vücutta duyarlılık oluşturmadığı durumu gösterir.
B kategorisi, düşük antikor reaksiyonunu, C kategorisi belirgin antikor reaksiyonunu, D kategorisi de şiddetli reaksiyon durumunu gösterir. Düşük antikor reaksiyonu durumunda beslenme çeşitlendirilmesi yapılması, tek yönlü beslenmeden kaçınılması gerekir.
Belirgin antikor saptanması durumunda besinlerin 4 gün ara olmak şartı ile tüketilmesi gerekir. Şiddetli antikor reaksiyonu gösteren besinler ise tüketilmemelidir.
Gıda intolerans testi sonunda besin duyarlılığı tespit edilen gıda içeriklerinin şiddetine göre yapılacak diyet düzenlemeleri ile hasta şikâyetlerinin giderilmesi hedeflenir. İleri düzey gıda duyarlılığında oluşan sindirim sistemi tahribatlarına ilişkin gerekli tedavi prosedürü tanı sonrası hekim tarafından geliştirilir.
Besin Alerjisi mi? Gıda İntoleransı mı? Arasındaki Fark Nedir?
Halk arasında besin alerjisi ve gıda intoleransı sıklıkla karıştırılır hatta aynı anlamda kullanılır. Tıbbı açıdan birbirinden farklı olan alerji ve duyarlılık gelişiminin ortak noktası besin kaynaklı olmasıdır.
Gıda alerjisinde bağışıklık sistemi gıdaya ya da içeriğinde bulunan bir maddeye karşı protein savunma sistemini devreye sokar. Alerjen gıdalar süt ve süt ürünleri, soya ürünleri, bazı kuruyemişler ve buğday olarak örneklendirilebilir.
Gıda intoleransında ise durum besinin sindirim sisteminde doğru şekilde parçalanamamasından kaynaklı bağırsak yapı üzerinde hasar oluşması durumudur. Laktoz ve gluten intoleransı bilenen gıda duyarlılığına örnek teşkil eder. Gıda intolerans testi ile alerji ya da intolerans durumu ayrıştırılabilir.
Gıda İntoleransı Belirtileri Nelerdir?
Kişinin bulantı, kusma, ishal şikâyetleri ile mide de ağrı, şişlik, gaz oluşumu, yanma hissi, kramp gelişi gıda intoleransı belirtileridir. Ayrıca migren ağrıları, halsizlik, yorgunluk ve asabiyet hali de besin duyarlılığı ile ilişkilendirilebilir. Bu belirtiler neticesinde gıda intolerans testi yapılması doktor tarafından istenebilir.
Gıda İntolerans Testi Fiyatları 2025
2025 yılı için gıda intolerans testi ücretleri 10.000 TL ile 20.000 TL arasında değişir.
Bu fiyat aralığı testin kapsamına (örneğin 100’ü aşkın gıdaya yönelik panel), laboratuvarın bulunduğu şehre, kullanılan tekniklere ve sonuç raporlama hizmetine bağlı olarak artabilir.
Gıda intolerans testi fiyatı ortalama olarak değişimler olmaktadır. Sağlık kuruluşunun fiyat politikası kapsamında değişiklik gösterebilir.
Sık Sorulan Sorular
Devlet Hastanesi Gıda İntolerans Testi Yapar Mı?
Hayır, devlet hastaneleri genellikle kapsamlı gıda intolerans testlerini rutin olarak yapmamaktadır. Gıda intolerans testleri daha çok özel laboratuvarlar ve beslenme merkezlerinde sunulan ileri düzey analizler arasında yer alır. Devlet hastaneleri yalnızca alerji testleri gibi temel incelemeleri yapabilir.
Gıda intoleransı tanısı için çoğu zaman özel merkezlerde IgG testi gibi detaylı analizlere başvurmak gerekir. Bazı durumlarda devlet hastanesinde sizi diyetisyene yönlendirebilirler, ancak testin kendisi özel olarak yaptırılmalıdır. Kesin bilgi için bağlı bulunduğunuz hastanenin laboratuvar birimiyle iletişime geçmeniz önerilir.
Gıda İntolerans Testi Hangi Bölüm Yapıyor?
Gıda intolerans testi genellikle gastroenteroloji bölümü veya beslenme ve diyetetik birimleri tarafından yönlendirilerek yapılır. Hastanın yaşadığı şikayetler doğrultusunda ilk olarak dahiliye veya aile hekimi değerlendirmesiyle ilgili bölüme sevk sağlanır. Gastroenterologlar, sindirim sistemiyle ilgili problemleri değerlendirerek intolerans şüphesi durumunda uygun testleri isteyebilir. Beslenme ve diyet uzmanları ise test sonuçlarına göre kişiye özel bir diyet planı hazırlar.
Testin kendisi genellikle özel laboratuvarlarda kan veya saç örneğiyle gerçekleştirilir. Gıda intolerans testi, sindirim sorunlarının nedenini bulmak için kapsamlı bir değerlendirme süreciyle birlikte yapılmalıdır.
Gıda İntolerans Testi Kaç TL?
Gıda intolerans testi fiyatları, testin kapsamına ve yapıldığı merkeze göre değişiklik göstermektedir. Bu testin maliyetini belirleyen birçok farklı unsur vardır. Fiyatı etkileyen en önemli faktör, kaç gıdaya bakıldığıdır. Örneğin, 50 gıdalık bir panel ile 250 gıdalık panel aynı fiyatta olmaz.
Testin geniş kapsamlı olması maliyeti doğal olarak artırır. Ayrıca kullanılan laboratuvar tekniği de önemlidir. Testi yapan hastane veya kliniğin fiyat politikası da belirleyicidir. Bulunduğu şehir ve semt bile ücreti etkileyebilir. Bu nedenle standart bir fiyattan bahsetmek zordur.
