Gıda intolerans testi, vücudun belirli besinlere gösterdiği aşırı hassasiyeti ortaya koyan bir tetkik olarak tanımlanır. Besin alerjisinden farklı olarak, bağışıklık sistemi tepkisi yerine sindirim sistemindeki anormal tepkileri inceler. Test sıklıkla kan örneği veya bazı özel test kitleri kullanılarak gerçekleştirilir ve laboratuvar ortamında analiz edilir. Ortaya çıkan sonuçlar, hangi besinlerin tolere edilemediğini tespit ederek beslenme programını yeniden düzenlemeye rehberlik eder.
Göz ardı edilen intoleranslar, zaman içinde sindirim rahatsızlıklarına, kronik yorgunluğa ve kilo yönetiminde zorluklara yol açabilir. Erken teşhis ve uzman desteği alarak, kişiye özel bir beslenme planı oluşturmak mümkündür. Böylece sağlık sorunları azaltılır, günlük enerji seviyesi yükselir ve yaşam kalitesi artar.
Bağırsaklarda sindirim sorunu yaratan gıda içerikleri alınmaya devam ettiği takdirde tolerans seviyesinde artış ve buna bağlı bağırsak hastaları gelişim gösterir. Genelde gıda intoleransı testi kişinin hangi gıda içeriğine karşı duyarlı olduğu konusunda veri edilmesi ve diyetin düzenlemesine olanak verir.
Günümüz beslenme alışkanlıklarının hazır gıdalara, GDO lu ürünlere kayması, tarımda ilaç kullanımında artış ve çevre kirliliği çok sayıda nedenden dolayı güvenilir ve sağlıklı gıda erişiminin azalması kişilerde görülen gıda duyarlılığının başlıca sebeplerindendir.
Doğaldan uzak bir beslenme içeriği, insan vücudu içinde gerektiği gibi sindirilemez. Gıdaların içinde ki boyar maddeler, uzun ömürlü olmasını sağlayan katkı maddeleri, ağır metaller gibi çok sayıda toksit madde sadece hazır, paketli ürünlerde değil deniz ürünleri gibi gıdalarda da olabilir.
Vücutta ki enzim eksikliği ve gıda içeriği gıda İntoleransına sebep olur. Gıda intoleransı testi ve eliminasyon diyeti yapılarak gıda duyarlılığı yaratan besin içeriği saptanabilir. Laktoz ve gluten en çok bilinen gıda duyarlılığı içerikleridir.
Gıda intoleransı tanısı koymak için gıda intoleransı testi yapılabilir. Sindirim sisteminde gerçekleşen şikâyetlerin çoğu tanı konulamaması ya da kronik hastalıkla ilişkilendirilmesi sık rastlanan bir durumdur.
Gıda intoleransı varlığını test ve diyet yöntemi değerlendirmek, hasta şikâyetlerinin giderilmesini sağlar. Gıda duyarlılığında tanı koymak için gıda intoleransı testi yapılarak bazı gıda maddelerine vücudun verdiği antikor tepkimesi ölçülür.
Bu tepki laboratuvar incelemesi ile yapılabileceği gibi diyet düzenlemesi ile de yapılabilir. İmmunoglobulin antikorlarının oluşumu gıda duyarlılığı neticesinde olur ve laboratuvar analizi bu antikorlar üzerine yapılarak gıda intoleransı tanısı konur.
Eliminasyon diyeti ve günlük alınan gıdaların listelenerek vücut üzerinde oluşturduğu olumsuz etkilerin not edilerek duyarlılık gelişimi takibi yapılması da tanı koymada etkili veri sunar.
Basit bir kan veya tükürük örneği alarak başlar. Laboratuvarda, bu örneklerde bulunan özel antikor düzeyleri analiz edilerek vücudun hangi besinlere karşı tepki gösterdiği belirlenir. Her bir besine yönelik yanıt, bağışıklık sistemiyle ilgili farklı mekanizmaları ortaya koyabilir ve sindirim sorunlarının kök nedenini aydınlatabilir. Bu test, besin alerjisinden farklı bir süreç takip eder ve bağışıklık sistemi yerine genellikle sindirim mekanizmalarındaki dengesizlikleri yansıtır.
Testin sonucunda, hangi gıdaların intoleransa sebep olduğu netleşir ve uzman eşliğinde beslenme planı yeniden düzenlenebilir. Gerekli görüldüğünde, diyetisyen tarafından alternatif gıda seçenekleri veya probiyotik desteği önerilerek semptomların azalması hedeflenir. Uzun vadede, kişiye özel bir yaklaşım sayesinde hem sindirim problemleri hafifler hem de genel sağlık durumu iyileşebilir. Uygulama öncesinde, kullanılan ilaçlar ve devam eden hastalıkların varlığı mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Bazı test protokolleri, kişinin sağlık geçmişine bağlı olarak ek kan tahlilleri veya detaylı analizler içerebilir. Sonuçların yorumlanması ve uygulanacak tedavi adımlarının planlanması, konuyla ilgili uzman hekim ve diyetisyen tarafından yapılmalıdır.
Hastadan alınan kan numunesi üzerinde çok sayıda besine karşı vücudun sergilediği reaksiyon durumu gıda intoleransı testi ile kategorize edilir. Negatif sonuç A kategorisidir ve besinleri vücutta duyarlılık oluşturmadığı durumu gösterir.
B kategorisi, düşük antikor reaksiyonunu, C kategorisi belirgin antikor reaksiyonunu, D kategorisi de şiddetli reaksiyon durumunu gösterir. Düşük antikor reaksiyonu durumunda beslenme çeşitlendirilmesi yapılması, tek yönlü beslenmeden kaçınılması gerekir.
Belirgin antikor saptanması durumunda besinlerin 4 gün ara olmak şartı ile tüketilmesi gerekir. Şiddetli antikor reaksiyonu gösteren besinler ise tüketilmemelidir.
Gıda intolerans testi sonunda besin duyarlılığı tespit edilen gıda içeriklerinin şiddetine göre yapılacak diyet düzenlemeleri ile hasta şikâyetlerinin giderilmesi hedeflenir. İleri düzey gıda duyarlılığında oluşan sindirim sistemi tahribatlarına ilişkin gerekli tedavi prosedürü tanı sonrası hekim tarafından geliştirilir.
Halk arasında besin alerjisi ve gıda intoleransı sıklıkla karıştırılır hatta aynı anlamda kullanılır. Tıbbı açıdan birbirinden farklı olan alerji ve duyarlılık gelişiminin ortak noktası besin kaynaklı olmasıdır.
Gıda alerjisinde bağışıklık sistemi gıdaya ya da içeriğinde bulunan bir maddeye karşı protein savunma sistemini devreye sokar. Alerjen gıdalar süt ve süt ürünleri, soya ürünleri, bazı kuruyemişler ve buğday olarak örneklendirilebilir.
Gıda intoleransında ise durum besinin sindirim sisteminde doğru şekilde parçalanamamasından kaynaklı bağırsak yapı üzerinde hasar oluşması durumudur. Laktoz ve gluten intoleransı bilenen gıda duyarlılığına örnek teşkil eder. Gıda intolerans testi ile alerji ya da intolerans durumu ayrıştırılabilir.
Kişinin bulantı, kusma, ishal şikâyetleri ile mide de ağrı, şişlik, gaz oluşumu, yanma hissi, kramp gelişi gıda intoleransı belirtileridir. Ayrıca migren ağrıları, halsizlik, yorgunluk ve asabiyet hali de besin duyarlılığı ile ilişkilendirilebilir. Bu belirtiler neticesinde gıda intolerans testi yapılması doktor tarafından istenebilir.
Besin kaynaklı vücutta gelişen fonksiyonel bozukluklar, sindirim sistemi hasarları, alerji gelişi, hormon sisteminin ve bağışıklık sisteminin etkilenmesi gıda intoleransı sonucu olabilir.
Kişinin genel sağlığı için yaptıracağı chek up dâhilinde besin duyarlılığı testi istenebilir. Doktor sadece gıda alerjisi ve besin duyarlılığına ilişkin test yapılmasını isteyebilir.
Gıda intoleransı testi fiyatı ortalama olarak değişimler olmaktadır. Sağlık kuruluşunun fiyat politikası kapsamında değişiklik gösterebilir. Gıda intoleransı testi fiyatları 2025 hakkında bilgi almak için bizlere hemen ulaşabilirsiniz.