Fetal DNA Testi Nedir?
Fetal DNA testi, anne kanından alınan örnekle bebeğin genetik hastalık risklerini analiz eden bir tarama testidir.
Bu test, özellikle Down sendromu (Trizomi 21), Trizomi 18 ve Trizomi 13 gibi kromozomal anormallikleri tespit etmek için kullanılır. Gebeliğin 10. haftasından itibaren yapılabilir ve yüksek doğruluk oranına sahiptir. Fetal DNA testi, invaziv olmayan yapısıyla bebeğe zarar verme riski taşımadan güvenli sonuçlar sunar.
Sonuçlar genellikle 7-10 gün içinde çıkar. Özellikle ileri yaş gebeliklerinde ve riskli tarama sonuçlarında tercih edilen bir yöntemdir. Ayrıca fetal DNA testi sayesinde gebelik süreci daha kontrollü ve bilinçli yönetilebilir.
Fetal DNA Testi Nasıl Yapılır?
Tarama testi plasenta içerinde bulunan bebeğin DNA yapısını incelemek üzere anneden alınacak kan örneği ile yapılır. Fetal DNA test, trizomi 21-18-13 ve olasılığı düşük genetik hastalıklara yönelik tarama verisi elde edilmesine olanak verir. Serbest fetal DNA’sında kromozom ölçümü kan testi ile yapıldığından bebek için risk teşkil etmez.
Fetal DNA testinin nasıl yapıldığını öğrenmek için hemen videomuzu izleyin:
Kimlere Önerilir?
Genellikle belirli risk gruplarındaki hamilelere önerilmekle birlikte, isteğe bağlı olarak her gebeye uygulanabilir. Özellikle aşağıdaki durumlarda fetal DNA testi yapılması tavsiye edilir:
- Anne yaşının 35 ve üzeri olması
- Önceki gebeliklerde kromozomal bozukluk öyküsü bulunması
- Üçlü veya dörtlü testlerde yüksek risk çıkması
- Ultrason bulgularında şüpheli anormallikler tespit edilmesi
- Ailede genetik hastalık öyküsünün bulunması
Bununla birlikte, bazı anne adayları yalnızca daha güvenilir sonuçlar elde etmek amacıyla da bu testi tercih edebilir.
Fetal DNA Testi Hangi Hastalıkları Tespit Eder?
Fetal DNA testi temel olarak kromozomal bozuklukları saptamak amacıyla kullanılır. En sık taranan anomaliler şunlardır:
- Trisomi 21 (Down sendromu): En yaygın kromozom anomalisi
- Trisomi 18 (Edwards sendromu): Yaşamla bağdaşmayan ciddi gelişim bozuklukları
- Trisomi 13 (Patau sendromu): Nadir ve ağır seyreden bir sendrom
- Cinsiyet kromozomu anomalileri (Turner, Klinefelter vb.)
- Mikrodelesyon sendromları (bazı özel test panellerinde)
Ancak unutulmamalıdır ki fetal DNA testi bir tanı testi değil, yüksek doğruluk oranına sahip bir tarama testidir. Sonuç pozitif çıktığında, tanının kesinleştirilmesi için invaziv tanı testlerine (amniyosentez gibi) başvurulabilir.
Fetal DNA Testi Sonuçları Nasıl Yorumlanır?
Fetal DNA testi sonucu anne karnında bulunan fetal serbest DNA sının yüzdelik oranına bakılarak yorumlanır. Patolojik bulgu ve genetik hastalık oranını değerlendirmek için %4 ün üzerinde veri elde edilmiş olmalıdır.
Kromozomlarda normal olmayan bir durum olup olmadığına bu yüzdelik oran ölçüsünde bakılır. Tarama testleri tanı koymada tek başlarına yeterli olmamakla beraber fetal DNA test kromozomlar ve genetik hastalıklar konusunda ortalama %95 oranında bilgi edinimi sağlar.
Fetal DNA Testi Güvenilir mi?
Fetal DNA testi, özellikle trisomi 21 gibi durumlarda %99’a varan doğruluk oranına sahiptir. Diğer kromozomal bozukluklarda da yüksek güvenilirlik sunar. Ancak bu test, %100 doğruluk sağlamaz ve nadiren de olsa yanlış pozitif ya da yanlış negatif sonuçlar verebilir.
Bu nedenle fetal DNA testi sonucu “yüksek riskli” çıkan gebelere, sonucu kesinleştirmek için mutlaka tanı testi önerilir. Öte yandan sonuç “düşük riskli” çıktığında, çoğu durumda başka bir teste gerek kalmadan gebelik takip edilebilir.
Bu Test ile Cinsiyet Öğrenilir mi?
Evet, fetal DNA testi ile bebeğin cinsiyeti de öğrenilebilir. Bu bilgi testin sonuç raporunda belirtilir. Erkek bebeklerde Y kromozomu varlığı araştırılırken, kız bebeklerde yalnızca X kromozomu saptanır. Cinsiyet bilgisi, testin kapsamına göre isteğe bağlı olarak raporlanabilir.
Ancak bazı ülkelerde etik nedenlerle erken cinsiyet belirleme yasaklanmış olabilir. Bu nedenle cinsiyet öğrenme talebinde bulunmadan önce bulunduğunuz ülkenin yasal düzenlemelerini dikkate almanız önemlidir.
Fetal DNA Testi Ne Kadar Sürer?
- Kan örneği alma işlemi yaklaşık 5-10 dakika sürer
- Laboratuvar analiz süreci 7-14 gün arasında değişebilir
- Acil raporlama isteyen durumlarda 3-5 gün içinde sonuç alınabilir
- Sonuçlar genellikle dijital olarak e-posta yoluyla paylaşılır
- Doktor, sonuçlara göre gebelik takibini yönlendirir
İşlem Sonrası Ne Yapılır?
Fetal DNA testi sonrasında anne adayının herhangi bir özel bakım yapmasına gerek yoktur. Kan alma işlemi son derece basit olduğu için günlük yaşantıya hemen dönülebilir. Test sonuçları alındıktan sonra kadın doğum uzmanı tarafından değerlendirilir ve gerekli görülürse ileri tetkikler planlanır.
Eğer test sonucu yüksek riskli çıkarsa, amniyosentez gibi kesin tanı testleri önerilir. Ancak sonuç düşük riskli ise, gebelik normal şekilde takip edilir. Testin ardından psikolojik destek ihtiyacı olan anne adaylarına danışmanlık hizmeti verilmesi de önerilir.
Fetal DNA Testi ile Diğer Testler Arasındaki Fark Nedir?
Fetal DNA testi ile geleneksel tarama testleri arasındaki temel fark, güvenilirlik oranıdır. Üçlü ve dörtlü testlerde doğruluk oranı %60-85 aralığında değişirken, fetal DNA testinde bu oran %99’a kadar çıkmaktadır. Ayrıca klasik testlerde yanlış pozitif oranı daha yüksektir ve birçok kadın gereksiz yere tanı testlerine yönlendirilir. Fetal DNA testi, bu riski önemli ölçüde azaltır.
Girişimsel testlerle (amniyosentez, CVS) kıyaslandığında ise en büyük avantaj, testin risksiz olmasıdır. Amniyosentez gibi testlerde düşük riski %0.1 ila %1 arasında değişebilirken, fetal DNA testi tamamen risksizdir.
Yaptırmak Zorunlu mu?
Yasal olarak zorunlu değildir, ancak bazı durumlarda doktorlar tarafından şiddetle tavsiye edilebilir. Özellikle riskli gebeliklerde testin yaptırılması, hem bebek sağlığı açısından hem de ebeveynlerin bilinçli kararlar verebilmesi açısından oldukça önemlidir.
Anne adayının kararı, doktorun önerileri ve gebeliğin seyri birlikte değerlendirilerek testin yapılıp yapılmayacağına karar verilir.
Fetal DNA Testi Fiyatları 2025
2025 yılında fetal DNA testi fiyatları Türkiye’de ortalama 9.000 TL ile 25.000 TL arasında değişmektedir.
Fiyatlar; testin kapsamı, kullanılan teknoloji ve laboratuvarın konumuna göre farklılık gösterebilir. Bazı testler yalnızca Down sendromu gibi temel taramaları kapsarken, geniş paneller daha fazla genetik bilgi sunar. Anne kanından alınan örnekle yapılan bu test, bebeğin genetik durumu hakkında erken ve risksiz bilgi sağlar.
Fetal DNA testinde en doğru fiyat bilgisi için yetkili laboratuvarlarla iletişime geçmek önerilir.
Sık Sorulan Sorular
Fetal DNA testinde otizm çıkar mı?
Fetal DNA testinde otizm çıkmaz, çünkü bu test yalnızca belirli kromozom bozukluklarını ve genetik hastalıkları tarar. Otizm ise tek bir genetik mutasyonla değil, birçok genetik ve çevresel faktörün etkileşimiyle gelişir ve doğum öncesi testlerle tespit edilemez.
Fetal DNA testi yaptırmak mantıklı mı?
Fetal DNA testi yaptırmak, özellikle riskli gebeliklerde oldukça mantıklıdır. Bu test, anne kanındaki bebeğe ait DNA’yı analiz ederek Down sendromu (Trizomi 21), Edwards sendromu (Trizomi 18) ve Patau sendromu (Trizomi 13) gibi kromozom anormalliklerini yüksek doğruluk oranıyla saptar. Test invaziv olmadığından, amniyosentez gibi işlemlere göre çok daha güvenlidir.
Fetal DNA ve NIPT testi aynı mı?
Fetal DNA testi ile NIPT (Non-İnvaziv Prenatal Test) aynı testi ifade eder. Her iki terim de anne kanından alınan örnekle yapılan genetik taramayı anlatır. “NIPT” daha çok kullanılan terimdir, ancak “fetal DNA testi” halk arasında daha yaygın şekilde bilinir.
Bu test ile göz rengi belli olur mu?
Bu test ile bebeğin göz rengi belirlenemez. Fetal DNA testi yalnızca tıbbi amaçlı genetik bilgileri inceler; göz rengi, saç rengi gibi estetik özellikleri belirlemez. Bu tür bilgiler, farklı ve daha detaylı genetik analizlerle öğrenilebilir, fakat klinik olarak rutin değildir.
Fetal DNA testi kaç TL?
Fetal DNA testi Türkiye’de yaklaşık 9.000 TL ile 25.000 TL arasında bir maliyete sahiptir.
Fiyat, testin kapsamı, laboratuvar teknolojisi ve kur farklarına bağlı olarak değişmektedir. Kesin tutarı öğrenmek için test yaptırmayı düşündüğünüz sağlık merkeziyle iletişime geçmeniz en doğru adımdır.
Kaçıncı haftada yapılmalı?
Fetal DNA testi, gebeliğin 10. haftasından itibaren güvenle uygulanabilir ve en erken tanı yöntemlerinden biridir. Bu test, anne kanında dolaşan bebeğe ait DNA parçalarını analiz ederek genetik hastalık riskini belirler.
Özellikle Down sendromu gibi kromozom anomalilerini tespit etmek için tercih edilen bir tarama yöntemidir. İnvaziv işlem gerektirmemesi nedeniyle anne ve bebek için risksizdir. En doğru sonuçlar için testin önerilen hafta aralığında yapılması büyük önem taşır. Gebelik takibinde erken tanı isteyen aileler için fetal DNA testi güvenli ve etkili bir seçenektir.
