Alerji Testi Nedir?
Alerji testi, vücudun belirli maddelere karşı gösterdiği alerjik reaksiyonları tespit etmeye yarayan tanı yöntemidir.
Bu testler; cilt üzerine alerjen uygulanarak (prick testi), cilde yapıştırılarak (yama testi) veya kan örneği alınarak (spesifik IgE testi) yapılabilir. Hangi maddelere karşı hassasiyet geliştirildiğini anlamak için kullanılır. Polen, gıda, hayvan tüyü, toz, lateks gibi birçok alerjen test edilebilir.
Tanı sonrası uygun tedavi planı oluşturularak semptomların azaltılması hedeflenir. Alerji testleri genellikle dermatoloji veya alerji uzmanları tarafından uygulanır. Doğru sonuç için test öncesi bazı ilaçlar kesilmelidir.
Genelde alerji testi cilt üzerinden ya da kan numunesi aracılığıyla yapılır. Her iki yöntem de bağışıklık sisteminin verdiği tepkiyi analiz ederek alerjenin tespitini sağlar. Testin sonucuna göre, kişiye özel korunma ve tedavi protokolleri hazırlanır.
Alerji testi ücreti nedir?
Özel hastane veya laboratuvarlarda yapılan alerji testi ücret aralığı kullanılan test paneline (kaç alerjene bakıldığına), uygulanan yönteme ve merkezin teknolojisine göre değişir. 2025 verilerine göre bu fiyatlar yaklaşık 200 TL ile 3.500 TL arasında olabilir.
Alerji testini SGK karşılar mı?
SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu), alerji testini rutin olarak kapsamaz; yani genellikle ücretsiz sunulmaz. Ancak bazı devlet hastanelerinde SGK kapsamında düşük maliyetle yapılabilir. Devlet hastanelerinde yapılabilse de, her hastanede alerji ve immünoloji bölümü olmayabilir, bu nedenle sevk ve randevu sürecine dikkat etmek gerekebilir.
Sağlık ocağı alerji testi yapılır mı?
Hayır, sağlık ocaklarında (birinci basamak sağlık kuruluşları) alerji testi yapılamaz. Çünkü bu testler özel laboratuvar ekipmanı ve uzmanlık gerektirir. Genellikle alerji testleri alerji uzmanı, göğüs hastalıkları, dahiliye, çocuk sağlığı veya dermatoloji gibi branşlarda, hastane veya özel merkezlerde uygulanır.
Özel hastanede alerji testi yapılır mı?
Evet, özel hastane ve laboratuvarlarda alerji testi rahatlıkla yapılabilir. Özel sağlık kuruluşlarının alerji ve klinik immünoloji bölümlerinde, deri prick testi, spesifik IgE kan testleri ya da yama testi gibi çeşitli yöntemlerle alerji taraması yapılır.
Alerji Teşhisi Nasıl Konur?
Teşhis konulması için ilk olarak belirtiler hakkında doktorunuza bilgi vermeniz gerekir. Sonrasında doktor hastayı fiziksel olarak muayene eder ve alerji testi için ilgili birime yönlendirir. Doktor cilt testi ve kan testi ister. Bu testler sonucu kişinin neye alerjisi olduğu büyük oranda çıkar. Alerji testler sonucu teşhis konulduktan sonra tedavi aşaması daha rahat olur.
Alerji Testi Nasıl Yapılır?
Alerji testi, uygulanacak yönteme göre farklı tekniklerle yapılabilir. En sık kullanılan test yöntemleri şunlardır: prick testi (deri delinme testi), intradermal test (deri içine uygulama) ve kan testi (spesifik IgE testi). Testin seçimi, alerji şüphesi duyulan maddeye ve hastanın durumuna göre hekim tarafından belirlenir.
Cilt testlerinde, alerjen maddeler cildin üzerine damlatılarak veya cilt altına enjekte edilerek uygulanır. Uygulama sonrasında kızarıklık, şişlik veya kaşıntı gibi belirtiler oluşursa, o maddeye karşı duyarlılık olduğu değerlendirilir. Kan testlerinde ise belirli alerjenlere karşı oluşmuş antikor düzeyleri ölçülerek analiz yapılır.
Alerji Çeşitleri Nelerdir?
Alerji belirtileri herkese göre değişir ancak alerji çeşitleri belirlidir. En bilinen alerji çeşidi polen alerjisidir ve bazen tespiti için alerji test bile gerekmez. Bu alerji çeşidi mevsimsel değişiklik gösterebilir. Evcil hayvan alerjisi, küf alerjisi, lateks alerjisi, böcek alerjisi, gıda alerjisi, ilaç alerjisi gibi alerji çeşitleri de vardır. Ciltte ve kanda alerji testi kesin sonucu verecektir.
Alerji Testi Hangi Bölümde Yapılır?
Alerji türleri çeşitli olduğu için alerji testleri farklı bölümlerde yaptırılır. Eğer çocuk için test yaptırılacak ise çocuk hastalıkları uzmanına başvurmak gerekir. Mevsimsel alerjiniz varsa bu durumda iç hastalıkları uzmanına görünmeniz önemlidir. Cildinizde döküntü ya da kabarma gibi belirtiler varsa cilt hastalıkları uzmanına, göz akıntısı varsa da göz doktoruna gitmek gerekir. Doğru doktora giderek alerji test yaptırmak önemlidir.
Alerji İçin Hangi Tahliller Yapılır?
Alerji şüphesi ile doktora başvuran kişilere 3 tane alerji testleri yapılır. Bu testler alerjinin tam olarak tespiti için önemlidir. Yapılan bu testlerin sonucu birlikte değerlendirilerek geniş çaplı bir tespit yapılır. Prick (deri delme) testi, kan testi ve yama testi genel alerji testi olarak sayılır.
Hangi Maddeleri Tespit Eder?
Alerji testleri, çok geniş bir yelpazedeki maddelere karşı vücudun verdiği tepkileri ölçebilir. Hangi maddelerin test edileceği, kişinin şikayetlerine ve yaşam koşullarına göre belirlenir. Yaygın olarak test edilen maddeler şunlardır:
- Polen türleri (çim, ağaç, yabani ot polenleri)
- Ev tozu akarları
- Küf mantarları
- Hayvan tüyü ve epitelleri (kedi, köpek vb.)
- Gıda alerjenleri (süt, yumurta, fıstık, kabuklu deniz ürünleri, buğday, soya)
- Böcek zehirleri (arı, yaban arısı, karınca)
- İlaçlar (penisilin, aspirin vb.)
- Lateks ve diğer kimyasal maddeler
Bu maddelerin vücuda cilt ya da kan üzerinden tanıtılması ile alerjik reaksiyon olup olmadığı belirlenebilir.
Deri Prick Testi Nasıl Yapılır?
Prick alerji test deri üzerinden yapılan bir testtir. Test için alerji şüphesi olan kişinin derisine içerisinde alerjen madde bulunan sıvıdan birer damla sürülür. Her biri içinde ayrı minik delik açılır. Yaklaşık bir 10 ile 20 dakika arası deride oluşan reaksiyon takip edilir ve yapılan değerlendirme ile alerji testi tamamlanır.
Alerji Kan Testi Nedir?
Kan testi daha çok gıda alerjilerinde kullanılır. Ancak deri prick testi ile birlikte kan testi de değerlendirildiğinde daha doğru ve kesin sonuç ortaya çıkar. Kan alerji testi ile hastanın kanında bulunan immunglobulin E’ (lgE) antikor seviyesi ölçülür. Bu alerji test sayesinde kanda bulunan değere göre teşhis konulur.
Alerji Testleri Öncesinde Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
İlk olarak alerji test yaptırmadan önce alerji ilaçları kullanılıyorsa 1 hafta öncesinde bırakılması gerekir. Ayrıca nezle, grip ya da öksürük için kullanılan bazı ilaçlar varsa bunlar da testten 1 hafta önce bırakılmalıdır. Kaşıntı için ilaç kullanılıyorsa ya da psikolojik veya psikiyatri kaynaklı ilaçlar da kullanılıyorsa bunların da kullanılması bırakılmalıdır. Bunlara dikkat edildiği sürece alerji testler daha doğru sonuç verecektir.
Yetişkinlerde Alerji Testleri Nasıl Yapılır?
Yetişkinlerde alerji testler deri prick testi ile yapılır. Bu testte ufak iğne yardımı ile delinen cilde reaksiyona sebep olacak sıvılar damlatılır. Deri prick testi yapılırken hastalığın aktif olmaması gerekir. Hastalık geçtikten sonra prick alerji test yapmak daha sağlıklı bir teşhis yöntemidir.
Astım ve Allerjik Rinit Nedir?
Astımda akciğerlerde bulunan hava yolları daralır ve bunun sonucunda nefes darlığı, hırıltı ve öksürük ortaya çıkar. Astım, alerji testleri yapılmadan diğer muayene şekilleri ile de belli olur. Alerjikrinit ise burun tıkanıklığı, burunda kaşıntı, hapşırma ve artan akıntı ile nefes alıp vermeyi engelleyen bir durumdur. Alerjikrinit alerji testi ile tespit edilebilir.
Besin (Gıda) Alerjisi Nedir?
Besin alerjisinde vücut için zararlı olmayan besinlerin bağışıklık sistemince yabancı olarak düşünülüp vücut tarafından reaksiyon gösterilmesidir. Bu reaksiyon birçok şekilde kendini gösterdiği için alerji testi gereklidir. Yumurta, çilek, domates, süt, tahıl, bal, çikolata, kabuklu kuruyemişler, ketçap ve mayonez, yabani meyveler, deniz ürünleri gibi besinler alerjik kökenli kabul edilir. Besin alerjisi yaklaşık iki saatlik sürenin sonunda ortaya çıkar. Besin alerjisinde de alerji test yapılması doğru alerji teşhisi için önemlidir.
Gıda Alerji Testi Nasıl Yapılır?
Gıda alerjisi için 2 tür alerji test yapılır. Birincisi kan testidir ki büyük oranda tespit sağlar. Kan alındıktan sonra lgE seviye kontrolü yapılır. İkinci alerji test ise deri prick testi olmalıdır. Deri prick testinin yapılmasının en önemli sebebi bazı besinlerin deride kaşıntıya, döküntüye ya da kızarıklığa sebep olmasıdır. Deri prick testi ile kan testinin birlikte yapılması alerji testler değerlendirmesinde daha kesin bir sonuç verir.
Bebekler ve Çocuklarda Alerji Testleri Nasıl Yapılır?
Bebekler ve çocuklar için alerji test daha kolaydır ve canları yanmaz. Cilt testi yüzeyden uygulandığı için yaşları küçük bile olsa test yapılırken farkına bile varmazlar. Test yapıldıktan 15 ya da 20 dakika sonra alerji testi değerlendirilebilir.
Yalnız bu testi yapacak kişi bu alanda yeterince bilgili olmalıdır çünkü değerlendirmesi gözle yapılmaktadır. Alerjinin varlığından şüpheleniyorsanız alerji testleri için iyi bir çocuk doktoruna gitmekte fayda var.
Alerji Test Aç Karnına Mı Yapılır?
Alerji testinin aç karnına mı yoksa tok karnına mı yapılması gerektiğine doktor karar verir. Bazı alerjenler için alerji testleri aç karnına yapılırken bazıları içinse tok karnına yapılmalıdır. Alerji için doktorunuza başvurduğunuz zaman size alerji test için nasıl gelmeniz gerektiğini söyleyecektir. Ancak genelde doktor tarafından kan testleri yapılırken aç gidilmesi gerektiği söylenir.
Kanda Alerji Test Sonuçları Nasıl Yorumlanır?
Kanda alerji testi sonucunun yorumlanması için lgE miktarına bakılır. lgE miktarının 100’ün üzerinde olması hastanın alerjik reaksiyonlarının artış gösterdiğini ifade eder. 100 üzerindeki bu değer bazen de alerji olma ihtimalinin de yüksek olduğunu gösterir. Bu alerji test, alerjinin varlığının ve yokluğunun tespitinde önemlidir.
Çocuğa Alerji Testi Nasıl Yapılır?
Öncelikle çocuklarda alerji testler için kan testi yapılmalıdır. Çocuk 3 yaşından büyükse bu durumda astım ya da alerjik nezle tespiti için deri prick testinin de yapılması gerekir. Bu iki alerji test birlikte yapıldığı zaman en güvenilir sonuca ulaşılacaktır. Çocuklarda deri prick testi ağrı ya da acıya sebep olmaz. Cilde damlatılan sıvılar yardımı ile alerji tespiti yapılmış olur.
İlaç Alerji Testi Nasıl Yapılır?
İlaç alerji testi diğer testlere göre biraz daha karmaşık yapıdadır. Uygulamada alerji test için kullanılacak ilaç tablet şeklinde ise ilk olarak ilaç için belirlenen en düşük doz hastaya içirilir. Bekleme süresi olan 30 dakika içinde alerji testler yapılırken bir reaksiyon gözlemlenmez ise üst doza çıkılır.
Bu şekilde ilaç dozları belirli bir seviyeye kadar artar. Ancak ilaç enjeksiyon şeklinde ise cilt üzerine damlatılarak 15 dakika beklenir. Bu şekilde reaksiyon ortaya çıkmaz ise ilaç enjeksiyonla bir miktar doz cilt içine yapılır. Her 20 dakikalık periyotlar halinde artan dozlarla alerji testi tamamlanır.
Alerji Testlerinin Yararları Nelerdir?
Hangi maddelerin reaksiyona sebep olduğu alerji testi ile belirlenirse alerjiye yol açan durumlardan kendinizi uzak tutmanız kolay olur. İlaç alerjilerinde ise ilaç sebebi ile ortaya çıkacak semptom ve problemlerin önüne geçilmiş olur. Nelerin alerjiye sebep olduğunu bildiğiniz sürece tedavi aşaması da daha kolay olacaktır.
Besin alerjiniz varsa önceden alerji test ile tespit edildiği takdirde toplu ortamlarda ve önemli günlerde hastanelere taşınmamış olursunuz. Alerji kişinin yaşam kalitesini ileride düzeyde etkiler. Alerjik madde ve besinleri bildiğiniz sürece gerekli önlemleri alarak yaşam kalitenizi de artırmanız mümkündür. Tedavi olmayan bir hastalığınızın olduğunu düşündüğünüz zaman yapılacak test ile kaygılarınızın da önüne geçmiş olursunuz.
Deri Prick Testinin Yapılması Ne Zaman Uygun Olmaz?
Bebeklerde çok gerekli olmadıkça yapılması uygun değildir. Başka teşhis yöntemleri kullanılabilir. Ateşli hastalık varsa ya da alerjik rahatsızlık ileri boyutta ise de alerji test yapılmaz. Daha önce tespiti güçleştirecek antibiyotik, alerji ilaçları gibi ilaçlar kullanılmışsa bu durumda da deri prick testinin yapılması uygun değildir. İlaç kullanımını yaklaşık 1 hafta önce bıraktıktan sonra yapılması daha uygundur. Alerji ve diğer sayılan durumlar ortadan kalktıktan sonra alerji testi yapılması doğru sonuç için önemlidir.
Hangi Durumlarda Alerjik Deri Testi Yapılmamaktadır?
Hamilelik varsa alerji test yapmak için deri prick testi uygun olmaz. Sadece alerjik deri testi değil genel olarak alerji testi belirtilerin görüldüğü esnada yapılmaz. Öncelikle alerjinin yatışması beklenir. Alerjinin sebep olduğu belirtiler tespit için yanıltıcı olabilir. Bu sebeple de alerji testler için doktor tarafından uygun bir zaman için randevu verilir.
Testin Uygulanmaması Durumunda Karşılaşılabilecek Sonuçlar Nelerdir?
Alerji tespiti tedavi için önemlidir. Neye alerjiniz olduğunu bilmiyorsanız alerji testler teşhis için gerekli ve faydalı bir basamaktır. Bazı alerji tipleri nefes darlığı, solunum güçlüğü hatta baygınlık düzeyine bile gelebilir. Her kişinin beden yapısı ve bağışıklığı farklı olduğu için alerji test ile doğru tespiti yaptırırsanız ileride oluşacak daha büyük problemlerin önüne geçmiş olursunuz.
Alerji Testleri Riskleri Ve Komplikasyonları Nelerdir?
Birçok testte olduğu gibi alerji test yapılırken de bazı yan etkiler görülebilir. Ciltte hafif derecede kaşıntı, şişlik ya da kızarıklık olabilir. Bu yan etkiler bir süre sonra geçer ama bazı hastaların cilt hassaslığına göre birkaç gün de sürebilir. Sadece uygulama bölgesinde görülen bu belirtiler dışında alerji testi riski bulunmamaktadır.
Alerji Testi Fiyatları 2025
2025’te alerji testi ücretleri genellikle 800 TL ile 3.500 TL arasında değişmektedir.
Fiyat; test türü (prick, yama, spesifik IgE), uygulanan alerjen sayısı, laboratuvarun konumu ve teknolojisi gibi faktörlere bağlıdır.
Örneğin, basit bir prick testi 1.300‑1.800 TL aralığında olabilirken, geniş kapsamlı spesifik IgE testleri binlerce TL’yi bulabilir.
Yapılacak test türüne göre klinikten net fiyat teklifi almak önemlidir.
